رشد میزان فقر در جامعه ایران / پدیده “فقرای شاغل”
در سال ۹۰ فقرا ۱۹.۸ درصد از جمعیت ایران را تشکیل می‌دادند که در سال ۱۴۰۱ به بیش از ۳۰ درصد جمعیت افزایش یافت. به زبان ساده‌تر، بازوی پژوهشی مجلس برآورد می‌کند که ۲۶ میلیون نفر از جمعیت ایران در ۱۴۰۱ جزء گروه فقرای مطلق محسوب می‌شدند.
سیاست شرق _ برآوردهای رسمی حاکی از این است که در ابتدای دهه ۸۰ «یک نفر از هر ۱۰ نفر»، در ابتدای دهه ۹۰ «یک نفر از هر پنج نفر» و در حال حاضر «یک نفر از هر سه نفر» زیر خط فقر قرار دارند.
به نقل از خبرآنلاین، سیاست‌های مهار فقر همچنان نتوانسته است در عرصه‌ی اجرا توفیقی را از آن خود کند. از بین بردن فقر مطلق یکی از مهمترین سیاست‌هایی بود که دولت سیزدهم در دستور کار خود قرار داد، اما نکته اینجاست که ماندگاری تورم در محدوده بالاتر از چهل درصد ، سبب شد ایرانیان با بحرانی جدی روبرو شوند و قدرت خرید خانوار ایرانی در سالهای اخیر بیش از پیش تحلیل برود.
بررسی‌های مختلف نشان می‌دهند که در ابتدای دهه ۸۰ تنها ۱۰ درصد از جمعیت کشورمان زیر خط فقر قرار گرفته بودند. اما پس از روی کارآمدن دولت محمود احمدی‌نژاد فقرا معادل ۲۰ درصد از جمعیت کشور را تشکیل می‌دادند.
در این رابطه محمد رضا عبداللهی، عضو هیات علمی مرکز پژوهش‌های مجلس به خبرآنلاین گفت:« آخرین برآوردها نشان می‌دهند که جمعیت فقرا در سال ۹۰ معادل ۲۰ درصد از کل جمعیت بوده است. بحران‌های اقتصادی به شدت بر میزان فقرا افزوده به نحوی که آخرین محاسبات نشان می‌دهد در سال ۱۴۰۱ بالغ بر ۳۰ درصد مردم کشور در تامین نیازهای اساسی خودشان ناتوان ماندند.»
او در رابطه با وضعیت فقر در سال ۱۴۰۲ هم عنوان کرد:« محاسبات رسمی هنوز به طور کامل انجام نشده‌اند اما شواهد و قرائن نشان می‌دهند که اگر بر تعداد فقرا افزوده نشده باشد، قطعا کمتر نشده است. پس با صراحت می‌توانیم ادعا کنیم که اکنون تعداد فقرای کشور به نحوی است که از هر سه ایرانی، یک نفر از تامین نیازهای اساسی و گاه کالری‌های مورد نیاز خود ناتوان است.»
عضو هیات علمی مرکز پژوهش های مجلس گفت:« روندی که در طول دهه ۹۰ ادامه یافت، موجب شد ما امروز در کشورمان با پدیده «فقرای شاغل» مواجه باشیم، یعنی افراد با وجود اینکه شاغل هستند هم، نمی‌توانند هزینه‌های اولیه یک زندگی را تامین کنند.»
این کارشناس اقتصادی در بخشی از این گفتگو عوامل گسترش فقر را به تحریم‌ها، رشد اقتصاد کم، تورم بالا و استراتژی اقتصادی دولتها در سالهای گذشته مرتبط دانسته که تصور می‌کردند با افزایش ندادن حقوق کارمندان و دستمزد کارگران می‌توانند از شدت تورم بکاهند. از نظر عبدالهی، با اجرای هر سیاست تعدیلی یا تحمیل شوک جدید به اقتصاد دامنه فقر بیش از پیش گسترده می‌شود.
پیش از این مرکز پژوهش های مجلس در گزارش به بررسی وضعیت فقرای ایران از ابتدای سال ۹۰ تا ۱۴۰۱ دست زد که بر این اساس در سال ۹۰ فقرا ۱۹.۸ درصد از جمعیت ایران را تشکیل می‌دادند که در سال ۱۴۰۱ به بیش از ۳۰ درصد جمعیت افزایش یافت. به زبان ساده‌تر، بازوی پژوهشی مجلس برآورد می‌کند که ۲۶ میلیون نفر از جمعیت ایران در ۱۴۰۱ جزء گروه فقرای مطلق محسوب می‌شدند.
سال‌ها نرخ فقر کاهش یافت
به نقل از اقتصاد نیوز، هر چند دهه در نود ، رشد اقتصادی صفر درصدی و تورم بالا رخ داده است اما بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد در سالهای ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۶ کاهش جزئی نرخ فقر رخ داده است. این مقطع زمانی درست مقارن با اجرای برجام و بهبود روابط خارجی ایران بوده است.
بر اساس این گزارش، در سال ۱۴۰۰ در حدود ۲۵.۶ میلیون نفر در ایران زیر خط فقر بودند. هر چند به دلیل رشد مثبت اقتصادی در سال ۱۴۰۰، هفتصد هزار نفر از جمعیت فقیر ایران کاسته شد اما بررسی کیفی این عدد نشان می‌دهد رشد اقتصادی بر طبقه متوسط اثرگذاری بالاتری داشته و فقرا را کمتر تحت تاثیر خود قرار داده است. در عین حال قیاس این عدد با سال ۱۳۹۰ ، نشان از افزایش یازده میلیون نفری جمعیت فقرا دارد.
تداوم تورم بالا در سال ۱۴۰۱ و افزایش شدید قیمت مواد غذایی، در کنار پیش‌بینی تورم بالا در سال جاری احتمالا می‌تواند به گسترش فقر بیانجامد.
انتهای پیام