غرب، ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی

سیاست شرق _ غرب و روسیه، در جنگی تمام عیار در اوکراین قرار دارند ، چین در شرق آسیا، فشارها بر تایوان و سایر متحدین غرب را بیشتر نموده و خاورمیانه نیز، درگیر بحران غزه و نبرد سخت و در عین حال، نامتوازن اسرائیل و فلسطینیان است؛ درگیری غرب در سه جبهه بین المللی و در عین حال حساس و حیثیتی، که نتنها با پرستیژ بین المللی او در ارتباط است، بلکه هژمونی ایالات متحده را نیز به چالش کشیده است.

با این حال، در خاورمیانه،«ایران» در کنار نظارت های آژانس بین المللی انرژی اتمی و همچنین برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) که در ۲٠۱۵ بین ایران و قدرت های بزرگ جهانی منعقد شده بود، ولی در ۲٠۱۸ و با خروج یکجانبه واشینگتن از آن(توسط دونالد ترامپ)، تضعیف شده است، برنامه اتمی صلح آمیز خود را به پیش می برد.

اما در این بین، قدرت های غربی مخالف فعالیت های اتمی ایران، که بیشتر بر مبانی سیاسی استوار است، با رفتارهای خارج از انتظاری از تهران،(حفظ همکاری با آژانس، در عین ایجاد محدودیت هایی) مواجه شده اند، که هرگونه بازی ایران را در میدان انتظارات آنها را، دچار پارادوکس و پیچیدگی نموده است؛ مسئله ای که غرب را به احتیاط نسبت در پیش گرفتن، سیاست های سختگیرانه تر نسبت به ایران، مجبور نموده است، تا نتنها نظارت آژانس را حفظ نماید، بلکه از تشدید تنش‌ها در خاورمیانه ممانعت و همچنان پنجره گفتگوها و احیانا مصالحه با تهران را باز نگه دارد.

در عین حالی که، ایران بارها تاکید کرده که برنامه هسته‌ای‌اش، اهداف تسلیحاتی را دنبال نمی‌کند و همچنان با آژانس، همکاری و گفتگو دارد، گزارش محرمانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در هفته گذشته مدعی بود که ایران، اکنون اورانیوم غنی‌شده تا ۶۰ درصد را، به مقداری دارد که برای ساخت سه بمب اتمی کافی است؛ مسئله ای که، برخی از کارشناسان در غرب، تمایل دارند، موضوع انکار شده فعالیت های تسلیحاتی در این زمینه را، همچنان گرم نگه دارند.

با وجود اینکه، در نشست این هفته شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی در وین، ایالات متحده و گروه موسوم به تروئیکای اروپایی -متشکل از فرانسه، آلمان و بریتانیا- عدم همکاری [ادعایی] تهران با این سازمان را محکوم کردند، اما از ارائه قطعنامه الزام‌آور خودداری کردند، تا احیانا با واکنشی از سوی ایران در این رابطه، مواجه نشوند، که کمترین آن، کاهش هرچه بیشتر، همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی خواهد بود.

 اما، در کنار آن، سیاست همراه با خویشتن داری ایران در بحران غزه و همکاری با کشورهای مسلمان منطقه در این رابطه، بجای سیاست یکجانبه گرایی در این مسئله، به نوعی غرب را نسبت به هرگونه تحریک ایران، دچار تامل نمود، زیرا این کشورها، در حال حاضر هیچ تمایلی برای برانگیختن واکنش دیگری از ایران در شرایط جنگی و پرتنش خاورمیانه ندارد.

در حالی که ایران، همکاری مدیریت شده ای را با آژانس در پیش گرفته است، که به نوعی ناشی از اقدامات غرب نسبت به تهران است( تعویق نصب مجدد تجهیزات نظارتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و لغو مجوز ورود برخی بازرسان)، ولی همچنان، به همکاری های خود با آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز، ادامه داده است، و این خود، دست کشورهای غربی ، برای هرگونه اقدام سختگیرانه تری علیه ایران را، بسته است.

در همین رابطه، رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، فقط در اظهار نطری گذرا گفت که« ممانعت ایران از حضور بازرسان مجرب آژانس، “ضربه بسیار جدی” به توانایی آژانس برای نظارت بر برنامه هسته‌ای تهران وارد کرده است»، با این حال، این یک مسئله کیفی از نظر آژانس محسوب می شود و همچنان، نظارت این سازمان، بر فعالیت های هسته ای ایران، وجود دارد.

اما آنچه که برای غرب مهم است، حفظ و تداوم نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی بر فعالیت های هسته ای ایران است و تمایلی به گام بر داشتن در مسیر، قطع این همکاری ندارد، از سوی دیگر، ایران نیز تمایلی ندارد که با اقداماتی، فعالیت های صلح آمیز اتمی خود را، دچار حساسیت های بیشتر بین المللی و منطقه ای نماید، لذا حفظ همکاری و گفتگو با آژانس بین المللی اتمی را، علی رغم بدعهدی غرب، از سیاست های خود در این حوزه، قرار داده است.

انتهای پیام