سیاست شرق _ منشور کوروش که در موزه بریتانیا (بریتیش میوزیوم) نگهداری می‌شود، از فردا شنبه،۲۳ دی (۱۳ ژانویه ۲۰۲۴)، به آمریکا سفر می‌کند.

به نقل از بلومبرگ، منشور کوروش، بطور امانت و برای مدت محدودی، در اختیار موزه ییل شهر نیوهیون ایالت کنتیکت قرار خواهد گرفت.

به گزارش سیاست شرق، استوانه گلی منشور کوروش به عنوان کهن ترین سند حقوق بشر، در سال ۱۸۷۹ میلادی توسط هیئت باستان شناسایی بریتانیا در بابل كشف و نخستین بار طی مدت زمان جشن های ۲۵۰۰ ساله پهلوی به مدت ۱۰ روز در اختیار ایران قرار گرفت.

پس از گذشت ۴۰ سال از نخستین نمایش منشور در ایران،«سازمان میراث فرهنگی» این كتیبه را از موزه بريتانیا به امانت گرفت و در  19 شهریور سال ۱۳۸۹ منشور كوروش وارد ایران شد و ۲۰ شهریور در ويترین مخصوص خود در موزه ملی ایران جای گرفت.

ابتدا قرار بود این منشور فقط ۴ ماه در ايران به نمایش عمومی قرار گیرد اما پس از انجام رایزنی ها با موزه بریتانیا این زمان تا پایان فروردین ۱۳۹۰ تمدید شد.

۲۷ فروردین ماه ۱۳۹۰،طی مراسم رسمی با حضور مسئولان ایران و موزه بریتانيا، منشور كوروش از ویترين نمایش در موزه ملی ایران خارج شد و اين منشور با تدابیر ویژه امنیتی از موزه ملی ایران به فرودگاه امام خمينی(ره) منتقل و رهسپار انگلیس شد.

شاهرخ رزمجو، باستان‌شناس، که مدتی مسوول مجموعه‌ی «ایران باستان» در بخش «خاورمیانه‌» موزه‌ی بریتانیا بود، درباره‌ی منشور کوروش و مکان کشف این استوانه و داستان‌های مربوط به آن می گوید: در سال ۱۸۷۹ میلادی «هرمزد رسام» باستان‌شناس کلدانی در منطقه‌ی «بابل» این استوانه را کشف کرد. در کتاب‌های منتشرشده درباره‌ی این استوانه، محل کشف آن نزدیک روستای «جمجمه» آورده شده است. هرچند تعیین محل دقیق کشف این استوانه مشکل است، اما عقیده‌ی غالب این است که منشور کوروش داخل یک دیوار در بخش جنوبی این روستا کشف شده است. رسام پس از کشف استوانه، آن را بسته‌بندی کرد و به موزه‌ی بریتانیا فرستاد. این استوانه برای نخستین‌بار توسط «تئو فیلوس پینچز» خوانده شد. او متخصص خط میخی بود و در ابتدا فکر می‌کرد که این منشور نیز مانند دیگر منشورها، اطلاعاتی درباره‌ی یک علم را دارد؛ ولی وقتی به نام کوروش رسید، متوجه شد این استوانه اهمیت بیشتری نسبت به دیگر استوانه‌های کشف‌شده دارد. به همین دلیل، استوانه را به «سر هنری راولینسون» (کسی که خط میخی را رمزگشایی کرد) برد.

وی با بیان این‌که، استوانه‌ی کوروش پس از خوانده شدن و رسیدن به این حقیقت که به ایران و کوروش بزرگ متعلق است، در روز فتح بابل «هفتم آبان‌ماه» توسط «سر هنری راولینسون» در یک جلسه‌ی رسمی در آلمان، به مردم جهان معرفی شد.

او با تأکید بر این‌که موزه‌ی بریتانیا برای جابه‌جایی منشور کوروش قوانین سختگیرانه‌ای دارد، توضیح داد: برای جلوگیری از بیشتر شدن شکستگی‌های منشور کوروش، بخش‌های شکسته‌ی آن را که ترک‌هایی داشت، با قطعات رزین پر کردند تا ترک‌های این اثر تاریخی در هنگام جابه‌جایی بیشتر نشود. از سوی دیگر، عده‌ای با استناد به بخش‌های بدون متن و شکسته‌ی منشور که هنگام نمایش در ایران، قدری حالت مصنوعی داشت، می‌گفتند که این اثر، مصنوعی است. در حالی که آن‌ها نمی‌دانستند برای حفاظت از چنین اثر مهمی، استفاده از برخی مواد حفاظتی ضروری است.

وی با بیان این‌که استوانه‌ی کوروش پس از خوانده شدن و رسیدن به این حقیقت که به ایران و کوروش بزرگ متعلق است، در روز فتح بابل «هفتم آبان‌ماه» توسط «سر هنری راولینسون» در یک جلسه‌ی رسمی در آلمان، به مردم جهان معرفی شد.

رزمجو سپس قدیمی‌ترین عکسی را که از استوانه‌ی کوروش وجود دارد، به حاضران در همایش «یادبود استوانه کوروش» که در تالار فردوسی دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه تهران برگزار شده بود، نشان داد. این عکس که پیش از آغاز مرمت منشور کوروش گرفته شده،‌ شکستگی‌های کامل روی این بنای تاریخی را نشان می‌دهد که اکنون مرمت شده است.

او در ادامه اظهار کرد: با معرفی منشور کوروش به دنیا، این اثر تاریخی در گالری شماره‌ی ۵۱ موزه‌ی بریتانیا به‌نمایش درآمد. از آن زمان تا کنون، این استوانه یکی از ۱۰ اثر برتر موزه‌ی بزرگ بریتانیا است که هرچند یک‌سوم متن آن مفقود شده، ولی یکی از کپسول‌های اطلاعاتی موجود در دنیا است که با وجود آن‌که نوشته‌ها و زبانش بابلی است، ولی به معرفی هویت ملت ایران پرداخته است.

این عضو هیأت علمی دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه تهران که تالار کتیبه‌ها را در موزه‌ی ملی ایران راه‌اندازی کرده است، با اشاره به این‌که اروپایی‌ها کوروش را قبل از پیدا شدن این منشور، از طریق متون «عهد عتیق» می‌شناختند، گفت: بسیاری از پادشاه‌های پس از کوروش، مانند اسکندر هرچند رفتارشان کاملا متضاد با رفتار کوروش بود، ولی همیشه به او احترام می‌گذاشتند.

وی همچنین درباره‌ی استوانه‌ی کوروش، بیان کرد: در ۱۹ سطر اول این منشور، کاهنان کوروش را معرفی کرده‌اند و از سطر بیستم به بعد، کوروش خود به‌صورت مستقیم درباره‌ی فتح بابل، دیدگاهش درباره‌ی آن جنگ و چگونگی رفتارش با مردم صحبت می‌کند. سطر ۳۶ منشور کوروش نیز جای مناقشات زیادی دارد.

رزمجو ، نخستین مترجم منشور کوروش «حسن پیرنیای مشیرالدوله» یاد کرد که در زمان قاجار برای نخستین‌بار متن کوروش را ترجمه کرد.

انتهای پیام