سیاست شرق _ ساعت ۲:۴۸ دقیقه بامداد امروز، سه‌شنبه، دو ماهواره ایرانی «هدهد» و «کوثر» که از سوی محققان بخش خصوصی ایران طراحی شده‌اند، با فضاپیمای سایوز روسی، به فضا پرتاب شدند، تا در مدار تعیین شده، قرار گیرند.

نام فضاپیمای «سایوز» همواره در کنار پرتاب‌های موفقیت‌آمیز به چشم می‌خورد. «سایوز» که یکی از معتبرترین و بادوام‌ترین سیستم‌های فضایی جهان به شمار می‌رود، نقشی کلیدی در پیشبرد برنامه‌های فضایی کشورهای مختلف از جمله ایران داشته است.

سایوز به عنوان یکی از موفق‌ترین فضاپیماهای تاریخ، بیش از نیم‌قرن است که در مأموریت‌های فضایی به کار گرفته می‌شود. این فضاپیما در پایگاه فضایی بایکونور، واقع در قزاقستان، تحت اجاره بلندمدت روسیه قرار دارد.

طراحی سایوز که شامل سه بخش مداری، فرود، و سرویس است، آن را به یک فضاپیمای امن و قابل اعتماد تبدیل کرده که در مواقع اضطراری جان فضانوردان را نجات داده است.

ماهواره «خیام» یکی از تجربیات ایران برای پرتاب ماهواره بومی با ماهواره‌بر بین‌المللی بود. «خیام» یک ماهواره سنجش از دور است که به سفارش سازمان فضایی ایران توسط یک شرکت روسی ساخته شده‌ است و در ۱۸ مرداد ۱۴۰۱ توسط موشک روسی سایوز از پایگاه فضایی بایکونور قزاقستان به مدار نزدیک زمین ارسال شد.

عملیات کنترل ماهواره در ایران و در مرکز کنترل فضایی سازمان فضایی ایران در ماهدشت کرج انجام می‌شود.

ماهواره ایرانی «پارس ۱» نیز روز جمعه، دهم اسفند سال قبل از روسیه پرتاب شد؛ این ماهواره سه نوع کاربرد داده‌برداری از سطح زمین دارد.

ماهواره ایرانی «پارس ۱»، ماهواره سنجش از دور ساخت پژوهشگاه فضایی ایران است که سه نوع کاربرد داده‌برداری از سطح زمین را دارد، محموله اول طیف رنگی با دقت ۱۵ متر، محموله دوم با دقت ۱۵۰ متر جهت تصویربرداری حرارتی و محموله‌ای با دقت ۳۰۰ متر برای تصویربرداری با طیف‌های مادون قرمز موج کوتاه است که در شناسایی آفات گیاهی و جنگل‌داری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماهواره روز جمعه، دهم اسفندماه سال گذشته از روسیه به فضا پرتاب شد.

حالا ماهواره‌های «هدهد» و «کوثر» از پایگاه روسیه به فضا تزریق شدند، تا ایران نیز، بخشی از فضا را در اختیار و رصد خود قرار دهد.

 هدهد و کوثر؛ ماهواره‌های جدید در انتظار پرتاب

ماهواره «کوثر» که در سال ۲۰۱۹ توسط بخش خصوصی توسعه‌یافته است، به‌عنوان یک ماهواره سنجش از دور با وضوح تصویری بالا طراحی شده و قابلیت تصویربرداری با کیفیت ۳.۵ متر در هر پیکسل را دارد. این ماهواره به منظور استفاده در بخش‌های کشاورزی، مدیریت منابع طبیعی، پایش محیطی و نقشه‌برداری دقیق ساخته شده است و می‌تواند به پایش تغییرات زیست‌محیطی و مدیریت بلایای طبیعی کمک کند​.

عمر عملیاتی این ماهواره در مدار حدود دو سال پیش‌بینی شده و از فناوری‌های پیشرفته تصویربرداری و انتقال داده بهره می‌برد.

این ماهواره برای استفاده در کشاورزی دقیق، مدیریت منابع طبیعی، پایش محیط زیست و مدیریت بحران توسعه یافته است.

ماهواره «هدهد» نیز به عنوان یک ماهواره ارتباطی با قابلیت پشتیبانی از اینترنت اشیاء (IoT) طراحی شده و برای برقراری ارتباطات در مناطق دورافتاده و کم‌دسترسی به شبکه‌های زمینی به کار خواهد رفت. این ماهواره می‌تواند در حوزه‌هایی مانند کشاورزی هوشمند، حمل‌ونقل و مدیریت بحران کاربرد داشته باشد.

فناوری‌های ارتباطی پیشرفته در «هدهد» امکان ایجاد زیرساخت‌های ارتباطی پایدار و کم‌هزینه را فراهم می‌کند​.

پرتاب ماهواره های هدهد و کوثر

رئیس سازمان فضایی ایران، تعدادی از اعضای تیم سازنده ماهواره‌ها و خبرنگاران رسانه در پژوهشگاه فضایی ایران، به تماشای پخش زنده این پرتاب به نقطه‌مداری مورد نظر نشستند و شاهد پرتاب موفق آن بودند.
شادی حضار در پژوهشگاه فضایی ایران پس از پرتاب موفق ماهواره‌های ایرانی

پژوهشگاه فضایی ایران هنگام پرتاب ماهواره‌های هدهد و کوثر حال و هوایی مملو از هیجان و خوشحالی را تجربه کرد.

تا ۴ ساعت پس از پرتاب، این دو ماهواره‌ به مدار تزریق می‌شوند. همچنین ۶ ساعت زمان می‌برد تا اولین سیگنال‌ها از ماهواره دریافت شود.

رئیس سازمان فضایی: پرتاب‌های بین‌المللی و داخلی خواهیم داشت

سالاریه رئیس سازمان فضایی در این مراسم گفت: پرتاب در ماه‌های گذشته داشتیم که ماهواره چمران پرتاب شد که تست‌های آن با موفقیت انجام شده است و گزارش آن در سایت سازمان فضایی آمد.

وی خاطر نشان کرد: پرتابهای دیگری هم پیش‌بینی کرده‌ایم تا پایان سال که هم بین‌المللی و هم داخلی خواهند بود و توسط پرتابگر سیمرغ و پرتابگر قائم انجام خواهند گرفت.

رئیس سازمان فضایی در بخش دیگری از صحبتهایش گفت: یک کار بسیار بزرگ و ارزشمند که سازمان فضایی ایران شروع کرده، ساخت پایگاه فضایی چابهار هست که به نوعی خودش محل پرتاب است

وی همچنین گفت: مداری که ماهواره‌های سنجشی مان معمولا در آن قرار می‌گیرند، مدار خورشید آهنگ هست که از پایگاه‌های داخلی کشورمان امکان پرتاب و رسیدن به این مدار ممکن نیست.

وی خاطر نشان کرد: سال گذشته« پارس ۱»را از همین پایگاه روسی پرتاب کردیم اما انشالله با احداث پایگاه چابهار امکان دسترسی به آن مدارها را خواهیم داشت.

جزئیات فنی ماهواره کوثر

ماهواره کوثر نخستین محصول فضایی شرکت امیدفضا است که طراحی آن در تابستان ۱۳۹۸ آغاز شد، این ماهواره از استاندارد ماهواره‌های مکعبی پیروی می‌کند که باعث کاهش زمان و هزینه فرآیند ساخت می‌شود.

ماهواره «کوثر» که ۳۰ کیلوگرم وزن دارد و عمر مداری آن بیش از ۳ سال تخمین زده شده، مجهز به دوربین‌هایی در طیف NIR و RGB و نخستین ماهواره ایرانی با وضوح متوسط ۳.۴۵ متر GSD (فاصله نمونه‌برداری از زمین) است که به معنای پیشرفته‌ترین ماهواره تا سال ۱۴۰۰ در ایران است.

کوثر با قابلیت تصویربرداری ۶ فریم بر ثانیه

ماهواره کوثر برای کاربردهای کشاورزی، نقشه‌ برداری و حدنگاری مناسب است و محدوده تصویر رنگی آن ۱۵ کیلومتر و نرخ تصویربرداری ۶ فریم بر ثانیه دارد و میانگین سن تیم سازنده این ماهواره ۲۶ سال اعلام شده است.

«هدهد» یک ماهواره با استاندارد ماهواره‌های مکعبی است و مأموریت آن ایجاد بستر اختصاصی ارائه خدمات اینترنت اشیا بین‌المللی باند باریک است. بیشترین کاربرد خدمات ماهواره هدهد در بخش‌های کشاورزی، حمل‌ونقل و تدارکات و محیط زیست است.

وزن این ماهواره چهار کیلوگرم و ارتفاع مداری آن ۵۰۰ کیلومتر است و عمر مداری چهار سال دارد و برای مقاصد کشاورزی و نقشه‌برداری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

انتهای پیام

منبع: ایسنا و مشرق