سیاست شرق _ سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس و اتحادیه اروپا، با صدور بیانیه‌ای مشترک و چندگانه پیرامون ایران، نسبت به کاهش تنش‌های منطقه‌ای، حل‌ و فصل مسائل مربوط به پرونده‌ ی هسته‌ای ایران و ادعای واهی امارات نسبت جزایر ایرانی (تنب کوچک،تنب بزرگ و ابوموسی)، اعلام موضع کردند.

در این بیانیه، که شامگاه چهارشنبه در پایان نخستین اجلاس رهبران دو طرف صادر و یک نسخه آن در تارنمای اتحادیه اروپا منتشر شد، آمده است: ما بر اهمیت تعامل دیپلماتیک با ایران برای پیگیری تنش زدایی در منطقه تاکید می‌کنیم و از ایران می‌خواهیم که مسیر تنش زدایی منطقه‌ای را دنبال کند.

آنها همچنین تاکید کردند که به راه‌حل دیپلماتیک در خصوص پرونده هسته‌ای ایران متعهد هستند. کشورهای صادر کننده این بیانیه بدون اشاره به مقصر اصلی وضعیت کنونی برجام و اقدامات صورت گرفته ایران در چارچوب قانون راهبردی مجلس (قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران) ادعا کردند: ما متأسف هستیم که پیشرفت‌های هسته ای ایران طی پنج سال گذشته بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را به طور فزاینده‌ای دشوار کرده است.

سران اتحادیه اروپا و شورای همکاری خلیج‌فارس به رغم همکاری‌های همیشگی و گسترده ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، مدعی شدند: ما از ایران می‌خواهیم که تمام تعهدات پادمان خود را در چارچوب معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای اجرا کند و به اجرای پروتکل الحاقی بازگردد.

آنها با تکرار ادعاها درباره برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران، مدعی شدند: ما مصمم هستیم که ایران هرگز نباید به سلاح هسته‌ای دست یابد. بر همین اساس ما مجدداً بر اهمیت قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل و تعهد پایدار خود برای اطمینان از عاری بودن خلیج فارس و منطقه گسترده‌تر از سلاح هسته‌ای تأکید می‌کنیم.

آنها در بخشی از این بیانیه، با تکرار ادعاهای واهی امارات درباره «جزایر سه گانه ایرانی» در خلیج فارس، عنوان کردند: ما از ایران می خواهیم به اشغال جزایر سه گانه امارات متحده عربی شامل تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی که نقض حاکمیت امارات متحده عربی و اصول منشور سازمان ملل متحد است، پایان دهد.

ایران بارها ادعاها در این زمینه را محکوم و تاکید کرده است که جزایر سه گانه ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک بخش‌های لاینفک قلمرو و تمامیت سرزمینی ایران بوده و هرگونه اظهار نظر طرف‌های ثالث در خصوص آنها از اساس باطل و مردود است.

وزارت امور خارجه ایران پیش تر تصریح کرد: تکرار ادعاهای بی‌اساس امارات در مورد جزایر سه گانه ایرانی و صدور بیانیه‌های سیاسی در این زمینه، فاقد وجاهت است و خللی در وضعیت حقوقی تعلق این جزایر به ایران و اعمال حاکمیت جمهوری اسلامی ایران بر جزایر یادشده وارد نمی‌کند.

جمهوری اسلامی ایران پس از امضای توافق جامع دام مشترک( برجام)، در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریم‌ها، به عنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مساله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت. اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید، تحریم‌هایی که به واسطه برجام رفع شده بود با تصمیم یکجانبه وی برای خروج از این توافق در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸) بازگردانده شد.

جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۸ سازوکار حل اختلاف را در چارچوب کمیسیون مشترک برجام در سطح وزیران امور خارجه اعضای باقی‌مانده در این توافق فعال کرد. در نتیجه این نشست، طرف‌های عضو برجام با صدور بیانیه‌ای، ۱۱ تعهد را برای جبران خسارت‌های اقتصادی ناشی از اقدام یکجانبه آمریکا مطرح کردند.

اما اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی را در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هسته‌ای با اعطای فرصت‌های ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.

ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند اما با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند، ایران نیز در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد.

از دیگر سو، با روی کار آمدن دولت دموکرات جو بایدن در ژانویه ۲۰۲۱، اقدام یکجانبه دولت سابق این کشور را برای خروج از توافق ایران و گروه ۱+۵ محکوم کرد، اما هرگز اقدام معتبری را برای جبران سیاست‌های نادرست دولت ترامپ صورت نداد.

انتهای پیام