سیاست شرق _ شهاب زمانی؛

وقتی داستان ها، سریال ها و یا فیلم های مختلف خارجی را مشاهده می کنیم، قهرمانانی را شاهد هستیم، که برای مردم و کشورشان، از خودگذشتگی کرده اند و سختی های بسیاری را، به جان خریدند و گاهی نام همین افراد، بر زبان نوجوانان و جوانان ما جاری است؛ اما در کشور عزیزمان ایران، چه بسیار از این دست قهرمانان و کسانی هستند، که صادقانه در جامعه و در بخش های مختلف آن، قهرمانانه حضور دارند، و با تلاش و از خودگذشتگی، بسیاری از خطرات را به جان می خرند و از بروز بسیاری مسائل و مشکلات مختلف برای هم وطنانشان، ممانعت می کنند؛ و در عین حال، نه نامی از آنها برده می شود، نه به تصویر کشیده می شوند و نه آنچنان که باید و شاید، تلاش آنها برای الگوبرداری نوجوانان و جوانان این مرز و بوم، بازگو می شود و به نوعی، در کوران مسائل مختلف و شاید کم اهمیت نیز، به فراموشی سپرده می شوند.

در همین رابطه، کار در بهره برداری نیروگاههای حرارتی، از جمله مشاغل سخت و زیان آوری است که بیشتر شهروندان، فقط برق تولیدی آنها را مشاهده می کنند، بدون داشتن تصویری از شرایط و محیط کاری سخت آنها؛ محیطی مملو از آلاینده های صوتی، تنفسی و خطرات مختلفی که، ممکن است اپراتور و یا مسئول مربوطه را با حوادث ناشی از ارتباط با دستگاههای دوار با دور بالا ( تا چند هزار دور در دقیقه)، برق تا ۲٠،٠٠٠ ولت یا حرارت بخار تا ۵۴٠ درجه سانتیگراد مواجه سازد!

با این حال، نیروگاه حرارتی رامین، که در شهرستان ویس(۲٠ کیلومتری جاده اهواز_ مسجدسلیمان) و در مجاورت رودخانه کارون قرار دارد، و با مشخصات فشار (۲۵٠ اتمسفر) و دمای بالای بخار (۵۴٠ درجه سانتیگراد)، یگانه نیروگاهی است، که نتنها از شرایط خاص تعمیرات، نگهداری و بهره برداری برخوردار است، بلکه در کنار شرایط خاص آب و هوایی منطقه( دما و رطوبت بالا)، در پایداری شبکه برق استان و حتی کشور، بسیار حائز اهمیت است، به همین دلیل، خروج هر یک از ۶ واحد آن (تقریبا هر یک ۳٠٠ مگاوات)، می تواند علاوه بر قطع برق مناطقی از کلانشهر اهواز و پیرامون آن و بروز خاموشی، شبکه سراسری را نیز، در اوج مصرف برق کشور، با مشکلاتی جدی روبرو سازد، مسئله ای که، همواره مسئولین و پرسنل آن را، به مراقبت از پایداری همه واحدهای آن، حساس نموده است.

از خودگذشتگی برای پایداری تولید برق

بروز حوادث در صنایع مختلف، امری طبیعی است، با این حال، نیروگاه رامین اهواز، به عنوان بزرگترین نیروگاه بخار کشور، به دلیل شرایط خاص خود، مشکلات محیطی (آب و هوایی)، گذشت بیش از چهار دهه از زمان ساخت اولین واحد آن (۱۳۵۸) و فرسودگی تجهیزات، همواره در بهره برداری از واحد های آن، با حوادثی روبرو بوده است، که با تلاش و از خودگذشتگی پرسنل خود، بیشتر موارد پیش آمده، بدون تاثیر در میزان تولید واحدها، سپری و از خارج شدن آنها، ممانعت شده است.

مشکلات کندانسور و رفع اشکال از آن

بخار خروجی از توربین که وارد کندانسور می شود، بنا به بار واحد(مگاوات تولیدی)، دمای آب گردشی، دمای محیط و عوامل دیگر، فراتر از ۱۱٠ درجه سانتیگراد است، که با برخورد به لوله های حاوی آب گردشی خنک ( که در فصل تابستان به بالای ۴٠ درجه سانتیگراد نیز می رسد)، مقطر خواهد شد و پس از طی فرایندهایی، مجددا جهت تولید بخار خشک به بویلر ارسال و این سیکل، تکرار خواهد شد.

تبادل حرارت بین بخار خروجی از سیلندر های توربین فشار ضعیف و لوله های حاوی آب گردشی در کندانسور نیروگاه رامین، بصورت غیر مستقیم است و با تقطیر بخار آب به آب مقطر در کندانسور، خلاء ای ایجاد می شود که حد استاندارد آن، می بایست بالاتر از ۰.۹۱_ آتمسفر باشد، این مسئله، موجب خواهد شد تا کندانسور به عنوان منبع سرد سیستم، در مقابل بویلر، به عنوان منبع گرم سیستم، محلی حساس و مهم تلقی شود.

به دلیل وجود خلاء کندانسور، هرگونه نشتی در لوله های آب گردشی(آب سخت) تحت فشار، موجب کاهش میزان خلوص آب مقطر کندانسور و در نتیجه، برای تجهیزات و بخصوص لوله های بویلر، خطر آفرین می باشد، لذا طبق دستورالعمل، در صورت بروز نشتی، می بایست یا بار واحد( تولید مگاوات) کاهش داده شود و یا در صورت بالا بودن شدت نشتی، واحد از مدار خارج ( تولیدی واحد صفر) و عملیات آماده سازی برای تعمیرات و رفع نشتی از لوله های معیوب، که گاهی تا ۴۸ ساعت و یا بیشتر طول می کشد، آغاز گردد.

نشت یابی کندانسور زیر بار

عملیات نشت یابی کندانسور زیر بار( واحد درحال کار)، از جمله مواردی است که، برای ممانعت از خروج واحد، انجام می شود. اقدامی که، با کاهش جزئی بار واحد مربوطه و قطع آب گردشی به قسمت دارای نشتی، داوطلبانه توسط پرسنل با تجربه و با از خودگذشتگی و تحمل گرمای زیاد و مشکلات تنفسی انجام می شود.

در این عملیات سخت، که در دمای محیط داخل کندانسور، که گاهی تا بیش از ۷٠ درجه سانتیگراد می رسد، پرسنل نشت یاب می بایست با ورود به چنین محیطی، لوله یا لوله های دارای نشتی را، از بین حدود ۱٠،٠٠٠ لوله مشخص و از دو طرف مسدود کنند؛ عملیاتی که گاهی تا چند ساعت و حتی با دفعات متعدد طول خواهد کشید.

به دلیل دمای بالای محیط و کمبود اکسیژن، پرسنل نشت یاب مجبورند، در کمترین زمان ممکن، از محیط داخلی کندانسور خارج شوند، تا در معرض هوای آزاد قرار گیرند و با آب سرد، تجدید قوا کنند و مجددا در محیط گرم و مرطوب کندانسور، ادامه کار را پیگیری کنند؛ عملیات جانفرسایی که بر سلامت پرسنل نشت یاب، اثرات نامطلوبی نیز خواهد داشت!

چرا کندانسور واحد نیروگاه رامین، زیر بار رفع عیب شد؟

دمای هوای خوزستان و بخصوص اهواز، طی تیرماه، بطور کم سابقه ای افزایش می یابد و بطور میانگین، گرمترین روزهای خود را با ۵۱ درجه سانتیگراد، سپری می کند؛ این در حالی است که، محیط داخل نیروگاه و اطراف تجهیزات درحال کار و لوله های حاوی بخار خشک با دمای ۵۴۰ درجه سانتیگراد، پرسنل بهره بردار را با شرایط سخت تری مواجه ساخته است.

از سویی دیگر، نشتی کندانسور، برای سیکل آب مقطر واحد نیروگاه، بسیار خطرناک و خسارات بسیاری را به تجهیزات (مخصوصا بویلر) وارد خواهد نمود، لذا نیاز است،« کاهش بار واحد» و یا «خارج نمودن واحد»، در دستور کار قرار گیرد؛ مسئله ای که با توجه به نزدیکی مرز تولید برق کشور و مصرف آن(به دلایل مختلف) در فصل تابستان، هرگونه کاهش تولید برق، شبکه سراسری برق را با مشکلات جدی مواجه خواهد ساخت و برای بخشی از مردم منطقه، خاموشی های طولانی را بهمراه داشته باشد؛ مسئله ای که، کابوس شهروندان خوزستانی در هوای گرم تیرماه خواهد بود.

خروج هر واحد نیروگاه رامین از مدار، می تواند موجب قطع برق چندین هزار خانواده، واحدهای تجاری و خدماتی و غیره، در این هوای گرم و جانفرسا شود، قطع برقی که منجر به قطع آب بسیاری از شهروندان نیز خواهد شد؛ پیشامدی که، هیچکدام از پرسنل نیروگاههای تولید برق، نتنها تمایلی به آن ندارند، بلکه به هر نحو ممکن و حتی با از خودگذشتگی، مانع از آن می شوند.

این چنین است که، مهندسان و اپراتورهای مسئول در نیروگاه رامین ، با تکرار اقدامات گذشته خود در چنین مواردی، با تلاش و از خودگذشتگی، طی چندین ساعت نفس گیر، پرتلاش ظاهر شدند و با رفع اشکال بوجود آمده، مانع از توقف تولید برق در یکی از واحدهای نیروگاه حرارتی رامین شدند. در حالی که، دمای اطراف توربین، بیش از ۷۰ درجه سانتیگراد و رطوبت به بیش از ۹۵ درصد می‌رسید و تنفس را در این شرایط، سخت می نمود، ولی در نهایت، آنها با به خطر انداختن سلامتی خود، توانستند هموطنان خود را از یک قطعی برق طولانی و شاید چند روزه و مسائل و مشکلات ناشی از آن، برهانند، عملیاتی که، علی رغم سختی، طاقت فرسا بودن و نفس گیر بودن، به کاری معمول در فصول گرم سال، برای ممانعت از خروج واحد و خاموشی برق برای بخشی از مردم، تبدیل شده است.

این عملیات طاقت فرسا، طی روزهای گذشته، از ۹ صبح آغاز شده بود، بمدت ۱۸ ساعت طول کشید و رفع اشکال، با موفقیت به اتمام رسید. عملیاتی که، مهندسان و کارشناسان واحد بهره بردار مربوطه، با کمک سایر همکارانشان ، با از خودگذشتگی، برای ممانعت از خاموشی و قطع برق چند هزار خانوار، دلاورانه تلاش و مجاهدت نمودند. اقدامی که، در ابتدا نیازمند توجه و همراهی مردم در مدیریت مصرف برق و ثانیٱ، شایسته تقدیر و توجه بیشتر مسئولین، به مشکلات فنی این نیروگاه مهم کشور و همچنین مسائل مربوط به پرسنل تلاشگر و از خودگذشته آن است.

انتهای پیام