سیاست شرق _ نشست سالانه تغییرات اقلیمی سازمان ملل متحد (کاپ ۲۸) در دوبی آغاز به کار کرد. از جمله اهداف این نشست دو هفته‌ای که در حدود ۷۰ هزار نفر در آن شرکت‌ دارند، ارزیابی توافقات پیشین برای کنترل افزایش دمای زمین اعلام شده است.

به نقل از دویچه وله، در این نشست، به مدت ۱۳ روز به بررسی روند اجرای معاهده‌های پیشین خواهند پرداخت و راه‌های مهار تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی را بررسی خواهند کرد.

اگر چه برخی از کارشناسان، با ناامیدی از امکان‌ناپذیر بودن اهداف تعیین شده‌ پیشین برای کنترل روند گرمایش جهانی سخن می‌گویند اما آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه آلمان می‌گوید که بر اساس بسیاری از مطالعات انجام شده، روند پیش رو ناامیدکننده نیست. نشست‌های اقلیمی تا کنون گرمایش جهانی را به نوعی مهار کرده‌ و افزایش مورد انتظار را “از مسیر دمایی تقریبا چهار درجه سانتی‌گراد در آن زمان به حدود ۲.۵ درجه سانتی‌گراد در حال حاضر کاهش داده است.”

با این وجود، نیکلاس هونه از موسسه نیوکلایمت بر این باور است که اهداف تعریف شده در چارچوب توافق‌نامه حفاظت اقلیمی پاریس، دیگر به هیچ‌وجه قابل دستیابی نیستند.
هیچ کشوری را نمی‌توان مجبور به انجام کاری کرد
نیکلاس هونه از موسسه نیوکلایمت می‌گوید برای دستیابی به نتیجه مطلوب، تقریبا ۲۰۰ کشور در نشست اقلیمی دوبی باید به تعهدات اقلیمی پایبند شوند که چنین چیزی عملی نیست. به باور هونه، نشست سازمان ملل متحد نمی‌تواند هیچ یک از کشورهای طرف این معاهده را مجبور به انجام کاری کند و صرفا می‌تواند یک معیار کلی را تعریف و صورت‌بندی کند.

در عین حال، منتقدان می‌گویند سلطان احمد الجابر که به ریاست بیست‌وهشتمین نشست اجلاس تغییرات اقلیمی ملل متحد برگزیده شده است، خود مدیرعامل شرکت چندملیتی نفتی در امارات متحده عربی است.

از این رو از دید منتقدان، میزبان این نشست، امارات متحده عربی، بیشتر به خروج تیتر‌های خبری مثبت از این نشست علاقه‌مند است تا نتایج عینی و ملموس. به گفته آن‌ها الجابر ظاهرا قصد دارد راه گریزی را برای مساله حذف تدریجی سوخت‌های فسیلی باز بگذارد و بهانه‌های بسیاری وجود دارد که تولید نفت و استفاده از سوخت‌های فسیلی همچنان ادامه پیدا کند.

همکاری جدید چین و آمریکا

انتظار می‌رود که سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در دهه جاری در سراسر جهان سه برابر افزایش پیدا کند. ایالات متحده و چین پیش از این در این خصوص توافق کرده بودند. هرچند وقتی صحبت از سهم انرژی‌های پاک است، این تعریف، انرژی هسته‌ای را نیز در بر می‌گیرد. با این حال، تجدید همکاری میان دو ابرقدرت برای تدارک نشست اقلیمی، در مجموع نشانه‌ای دلگرم‌کننده محسوب می‌شود.

حواشی نشست اقلیمی امسال در دوبی

نکته جالب توجه درباره نشست کاپ۲۸ این است که این بار هیئت‌های شرکت‌کننده در نشست اقلیمی دوبی، در مقایسه با نشست‌های قبلی در کشورهای دیگر با فشار کمتری از سوی تظاهرات حامیان محیط زیست روبرو خواهند شد.

مساله بعدی، تصمیم کشورهای عضو مبنی بر ارائه سالانه ۱۰۰ میلیارد دلار کمک مالی به کشورهای فقیرتر است تا بتوانند خود را با اهداف تعیین شده اقلیمی سازگار کنند. در واقع پرسش اصلی این است که چه کسی باید این هزینه را بپردازد و صندوق در نظر گرفته شده برای این منظور را پر کند؟ تا کنون فقط کشورهای صنعتی قدیمی این وظیفه را بر عهده گرفته‌اند اما آن‌ها خواهان آنند که قوانین جدیدی در این خصوص وضع شود.

به ویژه ایالات متحده آمریکا برای این موضوع اصرار دارد، اما وزیر امور خارجه آلمان نیز از کشورهایی مانند کشورهای خلیج فارس یا کشورهایی مانند چین که از بزرگترین تولیدکنندگان گازهای گلخانه‌ای به شمار می‌روند و در سال‌های اخیر از انرژی های فسیلی درآمد زیادی به دست آورده‌اند خواهد خواست سهم خود را به این صندوق پرداخت ‌کنند.

در همین حال، آلمان احتمالا ممکن است اعلام کند که به دلیل بحران بودجه، آماده پرداخت مبالغ بیشتری در این خصوص نیست. واقعیت این است که با توجه به بسیاری از بحران‌ها، تامین منابع مالی در درازمدت برای کشورهای اهداکننده دشوارتر خواهد شد.

کشورهای در حال توسعه پیش از این و در جریان نشست‌های پیشین، تضاد منافع بسیاری با یکدیگر داشتند. نکته جالب توجه این است که چین از این تضاد منافع به خصوص درباره کشورهای شریک خود در گروه کشورهای G77+چین استفاده کرده و از این کشورها در طلب سهم از این پول حمایت کرده است.
در مقابله با تغییرات اقلیمی هیچ کشوری در مسیر درست نیست.

با وجود آن که کشورها تلاش می‌کنند به تعهدات اقلیمی پایبند باشند اما در عین حال می‌خواهند توسعه و پیشرفت، و همچنین شکوفایی و رشد اقتصادی نیز داشته باشند. به عبارت دیگر حفاظت از اقلیم، اگر با رونق اقتصادی همراه باشد موفق خواهد بود.
هونه می‌گوید اگرچه که در حال حاضر هیچ کشوری در مسیر درست حفاظت از اقلیم قرار ندارد، اما پیشرفت‌های دلگرم‌کننده‌ای در این زمینه وجود دارد. در برخی مناطق جهان، حذف تدریجی سوخت‌های فسیلی انجام شده است. به خصوص در استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، به ویژه با صفحات خورشیدی فتوولتائیک.

در حالی که چندی است رسانه‌ها از سفر سید ابراهیم رئیسی، رییس جمهور اسلامی ایران به امارات عربی متحده، برای شرکت در اجلاس آب و هوایی در دبی خبر می‌دهند، ولی امروز (پنجشنبه) نهم آذر ماه و در نخستین روز این نشست، ناگهان اعلام شد که رئیس جمهور ایران در این کنفرانس شرکت نکرده و وزیر نیرو در کنفرانس آب و هوایی «COP28» شرکت می‌کند.

 در همین خصوص تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل و امور راهبردی سید مصطفی خوش‌چشم در گفت‌‌وگو با خبرگزاری فارس گفت که «عدم حضور رئیس جمهور در این نشست در اعتراض به سفر رئیس رژیم صهیونیستی اسحاق هرتزوگ به امارات و حضورش در این کنفرانس است».

انتهای پیام