سیاست شرق _ زمانی که جریان برق وجود دارد و همه از آن و به طرق مختلف، استفاده می کنند ، کمتر کسی به امکان قطع آن فکر می کند ، اما وقتی برق قطع می شود و زندگی دچار اختلال و حتی کار آدمی، متوقف می شود، اهمیت مدیریت «تولید» و «مصرف» برق مشخص می شود، زیرا انرژی الکتریکی به بخش جدایی ناپذیری از زندگی بشر تبدیل شده است؛ برق روی شغل ما ، برنامه زندگی ما، تحصیل ما، سرگرمی ما و در کل، حیات ما اثر جدی دارد.

با این حال، قطعی برق در فصول گرما در بخش هایی از کشور، به پدیده ای رایج تبدیل شده است و خشکسالی یک دهه اخیر نیز، به دلیل عدم امکان استفاده از برق نیروگاههای آبی، به آن دامن زده است.

امسال نیز، هشدار قطع برق توسط مسئولان مختلف، داده شد و حتی زمان کار ادارات، به عقب کشیده شد تا در ساعات گرم روز، مصرف برق آنها و در نتیجه بار شبکه سراسری کاهش یابد.

در همین راستا، وزیر نیرو به مشترکان کم‌مصرف برق وعده پاداش داد و مشترکان سفر نیز با هزینه بالا مواجه خواهند شد. مسئله ای که با نزدیک به ۹۵ هزارمگاوات نیروگاه برق نصب شده در کشور و مصرف نزدیک به ۵۵ تا ۶۵ هزارمگاوات مصرفی در پیک سراسری(در اوج گرما)، پرسش های بسیاری را مطرح می کند.

با این حال، بیشتر نیروگاهها، به دلیل عدم نوسازی و بهینه سازی، قادر به تولید توان اسمی خود نیستند، مشکلی است که می توانست با حل آن، بخش بزرگی از کاهش تولید برق شبکه سراسری، برطرف گردد.عدم سرمایه گذاری و تخصیص بودجه کافی به نیروگاههای قدیمی از یک سو و مشکلات سرمایه گذاری در حوزه انرژی های پاک، بخشی از مسائلی است که در پیش آمدن شرایط موجود، موثر است.

در حالی که کارشناسان مشکل اصلی کمبود برق را ناترازی ۱۲هزار مگاواتی در تولید نیروگاهها و مصرف برق می‌دانند، دولت چاره را در «صرفه‌جویی» مردم یافته و برای کاهش مصرف پاداش تعیین کرده است.

علی اکبر محرابیان، وزیر نیرو می‌گوید، هر مشترکی که میزان مصرف خود را نسبت به سال قبل کاهش دهد از این وزارتخانه پاداش می‌گیرد.

محرابیان، روز دوشنبه ۲۵ اردیبهشت در همایش مشترک وزارت‌خانه‌های نیرو، کشور و صمت گفت، نتیجه این راهکار در بخش اداری در سال گذشته خوب بوده و امسال همان مدل اجرا خواهد شد. به تاکید او، در بخش صنعت نیز سیاست‌گذاری‌هایی در همین راستا در دستور کار قرار دارد.

ادارات موظف شده‌اند از اول خرداد ساعت کاری ۶ صبح تا یک بعدازظهر را اعمال کنند.

وزیرنیرو می گوید: «باید به دنبال جبرای کسری‌ها از محل مدیریت مصرف و تشویق مشترکان کم مصرف و جابه‌جایی بار باشیم و همچنین برخورد جدی با مشترکان پر مصرف داشته باشیم.»

ادامه مشکل اصلی در ناترازی ۱۲هزار مگاواتی در تولید و مصرف برق است و با توجه به این که پیش‌بینی شده تابستان ۱۴۰۲ هوا بسیار گرم خواهد شد بعید است که صرفه‌جویی بتواند جلوی خاموشی‌های ناگریز را بگیرد، بلکه بتواند با همکاری مردم و صنایع مختلف، میزان آنها را کاهش دهد.

پرویز غیاث الدین، دبیر سندیکای تولیدکنندگان صنعت برق نیز دراین خصوص می گوید: مشکل کمبود و ناترازی برق از جمله چالش‌هایی به شمار می‌آید که به زودی حل نخواهد شد و در کوتاه مدت حل نخواهد شد، چراکه نیروگاه‌های فعلی از وضعیت مطلوبی برخوردار نیستند و به نظر نمی‌رسد تغییری نیز در ظرفیت‌های موجود ایجاد شود و بهبود دراین حوزه نیازمند گذر چندین ساله است. از این رو باید گفت که باز هم در سال جاری به ویژه در تابستان امسال خاموشی خواهیم داشت.

او درباره وضعیت بارش‌ها در حل مشکل کم آبی و در نتیجه کمبود برق گفت: هر چند زمستان سال گذشته روزهای نخست سال جاری از بارش خوبی برخوردار بودیم اما ترسالی امسال یا حتی سال‌های آینده نخواهد توانست مشکل موجود در خصوص تامین انرژی را حل کند، شاید بتوان امیدوار بود که کمی از مشکلات موجود در این زمینه کاهش یابد اما حل بحران تامین انرژی امکان پذیر نخواهد بود.

غیاث الدین ادامه داد: تداوم خاموشی‌ها در تابستان امسال به دلیل ناترازی برق فرآیندی است که هر ساله باید در انتظار آن باشیم و مسلما با قطعی برق برنامه ریزی روبه‌رو خواهیم شد البته پیش بینی می‌شود به منظور تامین برق خانگی، دولت نسبت به سهمیه بندی برق واحدهای صنعتی مانند سال‌های گذشته اقدام کند.
هیچ امیدی به بهبود ظرفیت نیروگاه‌ها نیست
این کارشناس مسئول معتقد است: بهینه سازی نیروگاه‌ها نیازمند سرمایه‌گذاری بخش خصوصی یا خارجی است که به دلیل سنگین و طولانی بودن سوددهی این سرمایه‌گذاری و همچنین فقدان سرمایه‌گذار خارجی به دلیل تحریم‌ها بعید است در آینده نزدیک اقدامی جدی صورت گیرد، هرچند صنعت برق به شدت نیازمند سرمایه‌گذاری در این زمینه است این در حالی است که حتی به واگذاری تسهیلات به این حوزه نیز امیدی نیست.

غیاث الدین درباره تامین برق از طریق تجدیدپذیرها گفت: تجدیدپذیرها راهکاری دائمی و پایدار تلقی نمی‌شوند چراکه نیاز به بستر مناسب دائمی در کشور است بنابراین نمی‌توان به آن به عنوان طرحی پاسخگو برای تامین نیاز برق کشور روی آن حساب کرد، از سوی دیگر تجهیزات مناسب تولید برق از تجدیدپذیرها نیز با توجه به شرایط تحریم در حال حاضر برای ایران امکان پذیر و مقرون به صرفه نیست.

دبیر سندیکای تولیدکنندگان صنعت برق بیان کرد: فقدان منابع مالی کافی برای تعمیرات نیروگاه‌ها، از جمله دلایل اصلی جهت تامین برق مورد نیاز اعلام شده است و بر اساس پیش بینی‌های صورت گرفته از اردیبهشت ماه سالجاری میزان مصرف برق به دلیل گرمای هوا افزایش می‌یابد در نتیجه پیش‌بینی ما این است که تمام ظرفیت‌های نیروگاه‌ها در تابستان در مدار نخواهد بود و احتمال اینکه با هر مشکلی نیروگاه از مدار خارج شود، وجود دارد این در حالی است که هیچ طرح عمرانی در بخش نیروگاهی نیز نداشتیم که تعدادی از نیروگاه‌های گازی، راه‌اندازی بخش بخارشان را شروع کرده‌اند که واحدها به تدریج وارد مدار می‌شوند حتی اگر ۱۰ تا از این واحدهای بخار هم وارد مدار شوند، نهایتا ۱۶۰۰ مگاوات افزایش ظرفیت را شاهد خواهیم بود بنابراین عدد ۷ هزار مگاواتی که می‌گویند به نظر من دقیق نیست و افزایش ظرفیت نیروگاه‌هایی در مقیاس کوچک و نیروگاه تجدید‌پذیر هم در واقع عدد چشمگیری نیستند.

با این حال، طبق گزارش منتشر شده از سوی شرکت توانیر در سال ۱۴٠۱ ، «صنایع» بیشترین مصرف‌کننده  برق  در شش ماه ابتدایی سال بودند. بر این اساس، در مجموع ۳۴ درصد از برق کشور در بخش صنعت به مصرف رسید. پس‌ازآن بخش خانگی با ۳۳.۷ درصد در رده دوم و بخش کشاورزی نیز با ۱۵٫۴ در دره سوم بیشترین مصرف‌کننده برق قرار گرفتند.

با اینکه در تابستان سال ۱۴٠۱ سریال خاموشی‌های  برق  به‌مانند سال قبل از آن تکرار نشد، اما قطعی برق در بخش صنایع و خانگی را همچنان در برخی از مناطق کشور شاهد بودیم، لذا وزارت نیرو تصمیم گرفت که، برق صنایع را مدیریت کند تا از قطع برق خانگی، مخصوصا در استان های با شرایط هوایی گرم ممانعت شود.

تعطیلی صنایع به‌رغم افزایش برق‌رسانی

بنا به اعلام وزارت صمت، برق‌رسانی به صنایع در فصل گرم سال جاری نسبت به سال قبل بیشتر بود. طوری که درصد برق‌رسانی به فولاد ۱۷٫۳ درصد، پتروشیمی ۲۷٫۵ درصد، سیمان ۱۰٫۵ درصد و خودروسازی ۳٫۳ درصد برق افزایش یافت.

اما با این وجود باز هم قطع برق برخی از صنایع به بیش از ۱۲ ساعت در هفته رسید. این در حالی است که گفته می‌شود هر ساعت خاموشی حدود ۱۵۰میلیون تومان به صنایع متوسط کشور خسارت وارد می‌کند.

حمیدرضا صالحی، عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، درباره وضعیت تامین برق در تابستان با توجه به شرایط سر به سر روزهای پیک و ناترازی‌ها اظهار داشت: ما در بحث تولید و تامین برق یک چالش اصلی داریم و راه حل‌هایی هم در این حوزه ارائه شده است که اگر اجرایی می‌شد؛ خاموشی‌ها و تنگناهایی که در تابستان دچار می‌شویم سال به سال کمتر و تا چند سال آینده کاملا از بین می.رفت.

وی افزود: اکنون در حوزه برق همچنان رویکردهای گذشته در زمینه تولید ادامه دارد و این ماجرا ما را به نقطه خوبی نمی‌برد و کمبود و ناترازی تولید و مصرف بالاتر می‌رود، یعنی اگر سال قبل ناترازی ۱۲ هزار مگاوات‌ بود این ناترازی در سال جاری و سال‌های آتی رشد داشته و بالاتر خواهد رفت.

عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ضمن ابراز نگرانی از تداوم ناترازی تولید و مصرف برق گفت: البته برق منازل و خانوارها قطع نمی‌شود، مصرف برق بخش خانگی نهایتا ۴۵ درصد است بنابراین اگر در تابستان با تنگنا هم مواجه شویم مطابق دستورالعمل تامین برق بخش خانگی خط قرمز است و بنا بر این نیست که قطعی داشته باشیم و فقط بخش صنعت قطعی و یا محدودیت خواهند داشت.

وی ادامه داد: ضرری که کمبود و ناترازی برق به کشور تحمیل می‌کند، اقتصادی است، تولید کم‌، به شرکت‌های بورسی لطمه وارد می‌شود و در نتیجه مردمی که سهامدار هستند دچار آسیب شوند، بنابراین صنعت، پتروشیمی و فولاد بیشترین ضربه را متحمل خواهند شد.

صالحی تاکید کرد: به نظر می‌رسد سال ۱۴۰۲ تکرار اوضاع برق سال ۱۴۰۱ است و خاموشی روی صنایع اعمال خواهد شد.

وی با بیان اینکه اگر مسئله بورس برق حل شود مشکل قابل حل است، گفت: ما پیشنهادهایی به وزارت نیرو داده‌ایم اما بعضا مقاومت‌هایی را شاهدیم و در نظر دارند چرخ بر چرخ سابق بچرخد و منابع ابتدا به خزانه توانیر رفته، بعد توزیع شود و این باعث شده راه حل‌های موجود عملیاتی نشوند.

عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی بیان داشت: تجدیدپذیرها می‌توانند در روز تولید داشته و برق را به شبکه تزریق کنند و به پیک روز کمک کنند لازمه تولید در این بخش نیز این است که امنیت سرمایه‌گذاری ایجاد کنیم، یعنی دولت تضمین دهد برق تولیدی تجدیدپذیرها را می‌خرد و پول آن را نیز به موقع پرداخت می‌کند، تاکنون سابقه خوبی در خرید برق تجدیدپذیرها نداشتیم و قیمت‌ها هم اقتصادی نبوده است.

وی گفت: مثلا تولید یک مگاوات نیروگاه خورشیدی در سال گذشته ۵۰۰ هزار یورو هزینه داشته امسال این هزینه چند برابر می‌شود اما خرید برق از ۱۴۰۰ تومان بابت هر کیلووات به ۱۶۰۰ تومان رسیده و این در حالی که رقم سرمایه گذاری حدود ۵ برابر شده، خرید برق ۱۰ درصد و هزینه تولید ۸۰ درصد رشد داشته است. به این ترتیب رغبتی برای سرمایه گذاری وجود ندارد، قیمت خرید باید متناظر با تورم و افزایش قیمت‌ها باشد تا پروژه‌ها پیش برود.

صالحی تصریح کرد: اکنون تولید برق ایران در حوزه تجدیدپذیر زیر یک درصد است در ترکیه با اینکه بعد از ما پروژه ها را آغاز کرد اکنون ۱۷ درصد از تولید برق را از تجدیدپذیرها دارد و اروپا ارقام بیش از این است در حالی که کشور ما در حوزه تجدیدپذیر بهترین نقطه دنیا است و ۹۰ هزار مگاوات پتانسیل تجدیدپذیر داریم ولی همه پروژه‌ها متوقفند زیرا سیاست‌ها درست و با بخش خصوصی هماهنگ نیست و دولت به تنهایی تصمیم گیری می‌کند.

با این حال، راه حل کوتاه مدت برای جلوگیری از قطعی برق، چیزی جز مدیریت مصرف صنایع، ادارات و خانگی نخواهد بود، تا این تابستان گرم نیز چون تابستان های گذشته، با حداقل خاموشی ممکن، عبور کرد!

انتهای پیام