سیاست شرق _ شهر باستانی «شیان»(چانگ آن) چین، میزبان اجلاس سران چین و کشورهای آسیای مرکزی است، اجلاسی که نشان دهنده دوستی و گسترش روابط بین پکن و پنج کشور آسیای مرکزی است.

به نقل از گلوبال تایمز، مقامات چینی گفتند که رهبران شش کشور در مورد ایجاد مکانیسم‌ها، همکاری و مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای و نگرانی‌های مربوطه و همچنین امضای مجموعه‌ای از اسناد سیاسی مهم در زمینه تجارت، سرمایه‌گذاری و سایر زمینه‌ها، تبادل نظر خواهند کرد.

کارشناسان بر این باورند که همکاری چین با کشورهای آسیای مرکزی بر اساس نتایج برد-برد و احترام متقابل، می تواند به عنوان نمونه ای از روابط بین المللی سالم در دوره جدید تلقی شود.

پرچم‌های ملی چین و پنج کشور آسیای مرکزی در کنار بزرگراه فرودگاه شهر «شیان» در فواصل مختلف نصب شده است و بنرهایی با مضمون «یک جامعه نزدیک‌تر چین و آسیای مرکزی با آینده‌ای مشترک بسازید» به دو زبان چینی و روسی در روگذرهای شهر قابل مشاهده است. 

این اجلاس اولین فعالیت بزرگ دیپلماتیکی است که چین در سال جاری میزبان آن است و همچنین اولین نشستی است که سران شش کشور از زمان برقراری روابط دیپلماتیک در ۳۱ سال پیش به صورت حضوری برگزار کردند. این رویداد یک نقطه عطف تاریخی در توسعه روابط بین چین و کشورهای آسیای مرکزی است.

به دعوت شی جین پینگ رئیس جمهور چین، قاسم جومارت توکایف رئیس جمهور قزاقستان، صدیر جپاروف رئیس جمهور قرقیزستان، امامعلی رحمان رئیس جمهور تاجیکستان و شوکت میرضیایف رئیس جمهور ازبکستان به ترتیب از سه شنبه تا پنجشنبه هفته جاری به چین سفر خواهند کرد. 

یو جون، معاون مدیر کل اداره امور اروپا و آسیای مرکزی وزارت امور خارجه چین، روز سه شنبه در یک نشست مطبوعاتی گفت که شی در این اجلاس سخنرانی کلیدی خواهد داشت و موضع چین در مورد چگونگی ایجاد جامعه چین و آسیای مرکزی را تشریح خواهد کرد. با آینده ای مشترک، چشم به توسعه بلندمدت برای همکاری بین شش کشور، ارائه مجموعه ای از پیشنهادات و اعلام اقدامات و اقدامات عملی متعدد.

یو گفت که نزدیک به ۲۰ فعالیت دوجانبه و چندجانبه در این اجلاس دو روزه برگزار خواهد شد. در این اجلاس، رهبران دیدگاه های خود را در مورد ایجاد سازوکار، همکاری و مسائل بین المللی و منطقه ای مربوطه تبادل خواهند کرد. 

یو گفت که انتظار می‌رود رهبران شش کشور مجموعه‌ای از اسناد سیاسی مهم در زمینه‌هایی مانند اقتصادی، تجاری و اتصال را امضا کنند و افزود که رئیس‌جمهور شی و همسرش همچنین مراسم استقبال ویژه و شام بزرگی را برای رهبران و همسران برگزار خواهند کرد. از پنج کشور

معاون مدیر کل اداره امور اروپا و آسیای مرکزی وزارت امور خارجه چین گفت که همکاری چین با آسیای مرکزی هیچ طرف ثالثی را هدف قرار نمی دهد و مکانیسم همکاری چین و آسیای مرکزی نیز هدف آن رقابت با مکانیسم های دیگر نیست. 

پیشرفت در همکاری

وانگ ونبین، سخنگوی وزارت امور خارجه چین در یک نشست خبری گفت: این نشست اجماع چین و کشورهای آسیای مرکزی را برای ایجاد یک کمربند و جاده با کیفیت بالا بیشتر خواهد کرد. ما معتقد بودیم که در شیان، نقطه شروع جاده ابریشم باستانی، چین و کشورهای آسیای مرکزی، جاده باستانی را از طریق اجلاس سران چین-آسیای مرکزی جان تازه ای خواهد بخشید و کمک بیشتری به ساختن چین نزدیک تر خواهد کرد.

در یک کنفرانس مطبوعاتی روز سه‌شنبه، سان ون‌شنگ، معاون اداره کل هوانوردی غیرنظامی چین (CAAC) گفت که CAAC و پنج کشور آسیای مرکزی در حال مذاکره و آماده‌سازی برای امضای یادداشت تفاهم برای توسعه جاده ابریشم هوایی خواهند بود.” آنها همچنین برای ایجاد مقررات و بهبود کیفیت و کارایی همکاری خود در زمینه هوانوردی غیرنظامی با یکدیگر همکاری می کنند.

CAAC همچنین خطوط هوایی را تشویق می کند تا پروازهای بیشتری را بین چین و آسیای مرکزی باز کنند و اضافه کنند. در حال حاضر ۱۰ شرکت هواپیمایی بین این دو منطقه پرواز دارند.

ناظران چینی گفتند که این نشست شاهد پیشرفت جدیدی در همکاری های اقتصادی و تجاری بین چین و کشورهای آسیای مرکزی خواهد بود. 

“اهمیت استراتژیک آسیای مرکزی با تقویت چین در ساخت ابتکار «یک کمربند_ یک جاده» برجسته تر شده است و این کشورها نقش مهمی را در استراتژی دیپلماتیک چین ایفا می کنند. علاوه بر این، کشورهای آسیای مرکزی مشتاق همکاری با چین برای تقویت طولانی مدت خود هستند.

شو جوتینگ، سخنگوی وزارت بازرگانی چین ماه گذشته گفت، تجارت چین با پنج کشور آسیای مرکزی در سال ۲۰۲۲ به ۷۰ میلیارد دلار رسید و در سه ماهه اول سال جاری ۲۲ درصد رشد سالانه را ثبت کرد.

ژو یونگبیائو، مدیر اجرایی مرکز تحقیقات کمربند و جاده در دانشگاه لانژو، نیز گفت که پس از این اجلاس، ارتباط بین چین و آسیای مرکزی بیشتر خواهد شد که به نفع تجارت اقتصادی بین چین و منطقه خواهد بود. و همچنین موقعیت ژئوپلیتیکی آسیای مرکزی را بهبود بخشد. 

همکاری با آسیای مرکزی همچنین به چین برای همکاری بیشتر با کشورهای جنوب، غرب آسیا و همچنین منطقه قفقاز کمک خواهد کرد. به گفته ژو، همکاری گسترده، نشاط و ثبات را به رشد منطقه در دوران پس از همه‌گیری تزریق می‌کند. 

کارشناسان همچنین بر این باورند که این اجلاس بر امنیت تاکید خواهد کرد، حوزه ای که چین و کشورهای آسیای مرکزی سال ها در آن همکاری نزدیک داشته اند.

 کیان فنگ، مدیر بخش تحقیقات انستیتوی استراتژی ملی در دانشگاه تسینگ‌هوا گفت که او انتظار دارد که شش کشور در مورد چگونگی کمک به حل بحران اوکراین و رسیدگی به نگرانی‌های افغانستان به اجماع بیشتری دست یابند، زیرا «کشورهای آسیای مرکزی در این زمینه سهیم هستند. و از پیشنهاد چین برای حل بحران روسیه و اوکراین و همچنین مقابله با سرریز مسئله افغانستان حمایت می کند. 

مدل جدید روابط بین الملل

با گرم شدن روابط چین با آسیای مرکزی، ایالات متحده نیز در بحبوحه بحران روسیه و اوکراین به دنبال تعامل نزدیک با این منطقه است. ناظران علاقه ناگهانی ایالات متحده در منطقه را رد کردند و گفتند که می خواهد بین چین، روسیه و پنج کشور آسیای مرکزی اختلاف ایجاد کند و همچنین منافع خود را در زمانی که نفوذ واشنگتن در منطقه پس از خروج عجولانه از افغانستان کاهش یافت، تضمین کند. 

در اوایل سال جاری، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، از قزاقستان و ازبکستان بازدید کرد و در آنجا نشان داد که واشنگتن در حال تغییر رویکرد در منطقه است. مقامات آمریکایی گفته اند که دولت بایدن به دنبال افزایش تعامل با منطقه، به ویژه برای کشورهایی است که با پیامدهای اقتصادی درگیری روسیه و اوکراین مواجه هستند. 

ژو گفت، اگرچه ایالات متحده در تلاش است تا از کشورهای آسیای مرکزی عقب نشینی کند، اما این کشورها همیشه دیپلماسی متنوع و متعادلی را اتخاذ می کنند که چین آن را درک می کند. همکاری چین با آسیای مرکزی مبتنی بر نتیجه برد-برد، شفافیت و اعتماد متقابل، احترام است، بنابراین مهم نیست که چگونه کشورهای غربی تفرقه افکنی کنند، تأثیری بر روابط چین با منطقه نخواهد داشت. 

پس از چهارمین نشست وزرای خارجه چین و آسیای مرکزی در شیان در ماه گذشته، وزرای امور خارجه به اجماع رسیدند که همه طرف‌ها احترام خود را برای انتخاب مسیر توسعه مناسب با شرایط ملی خود، حمایت متقابل قاطعانه در مورد مسائل مربوط به آنها تکرار کردند. منافع اصلی یکدیگر، مخالفت شدید با مداخله خارجی در امور داخلی، و رد قاطعانه هر فرد یا هر نیرویی که هرج و مرج و آشوب در آسیای مرکزی ایجاد کند.  

لی گفت که در مقایسه با ایالات متحده، که سیاست دیپلماتیک آن در درجه اول حول محور خدمت به منافع خود است و مشتاق به دامن زدن به اختلافات است، روابط چین با کشورهای آسیای مرکزی الگوی روابط بین‌المللی سالم است.

 لی خاطرنشان کرد: تشکیل اجلاس سران چین و آسیای مرکزی نشان دهنده شناخت بالایی بین چین و کشورهای آسیای مرکزی در رابطه با روابط دوجانبه است و آغازگر دوره جدیدی از همکاری ها و روابط نزدیک تر خواهد بود. 

انتهای پیام