سیاست شرق _ توافق میان ایران و عربستان پیام‌های مشخصی برای آینده منطقه دارد؛ توافق البته صرفا به تهران – ریاض خلاصه نمی‌شود و تمامی منطقه را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بخصوص با توجه به نفوذ ایران در لبنان، سوریه و یمن برخی به این باور اند که توافق با عربستان منجر به کاهش تنش‌های نسبی در این کشور‌های نیز خواهد شد.

حسن بهشتی پور کارشناس سیاست خارجی در آغاز درباره تاثیرات منطقه‌ای توافق ایران و عربستان گفت: اول باید توجه داشته باشید که ایران و عربستان دو قدرت منطقه‌ای هستند که نمی‌توانند همدیگر را حذف کنند، بنابراین ناچار اند با یکدیگر همکاری و رقابت کنند. در طول نیم قرن اخیر همینطور بوده است که ایران و عربستان دو قدرت منطقه‌ای بودند، گاهی یکی بیشتر و یکی کمتر رشد کرده است. بدون شک دو قدرت تاثیر گذار در منطقه خیلج فارس بوده و هستند، بنابراین این‌ها در عین حال که رقابت دارند، با دو ساختار کاملا متفاوت اند، یعنی ماهیت نظام ایران و عربستان با هم متفاوت اند، اما این دو نظام منافع مشترک هم دارند و بر اساس آن منافع مشترک همکاری هم کرده اند و در آینده هم خواهند کرد. البته من فکر می‌کنم برخی از افراد دنبال این هستند که این توافق نیز به سرنوشت برجام دچار شود.

وی در ادامه نسبت به تاثیرپذیری یمن از توافق ایران و عربستان افزود: تاثیرات این توافق بر کشور‌های دیگر بیشتر است از جمله یمن که برای عربستان فوق العاده مهم است که قدرت در صنعا ضد عربستان نباشد بنابراین امیدوارند در همکاری با ایران کمک شود یک دولت فراگیر و مردمی در یمن تشکیل شود که حداقل ضدعربستان نباشد، اگر متحد هم نیست، درگیری ایجاد نکند. نتیجتا برای عربستان خیلی مهم بود که آتش بس با یمن به یک صلح پایدار تبدیل شود. آن‌ها می‌دانستند غیر از توافق با ایران، توافق با یمن نیز ممکن نیست. الان زمینه خوبی فراهم شده است که بتوان یک انتخابات فراگیر در یمن برگزار شود و جنگ و خونریزی که عربستان از ۴ فروردین ۱۳۹۴ یعنی ده ماه قبل از برهم خوردن روابط با ایران به راه انداخت به پایان برسد.

بهشتی پور سپس نسبت به تاثیرات توافق فوق بر عراق اشاره کرد: دومین کشوری که تحت تاثیر این توافق قرار خواهد گرفت عراق است، عراق بعد از جنگ با آمریکا محل درگیری ایران و عربستان و امارات بوده است، امیدواری وجود دارد که صلح بین ایران و عربستان برقرار شود به احتمال زیاد تاثیر خود را بر روی طرفداران ایران و عربستان در عراق خیلی زیاد خواهد بود، من فکر می‌کنم آن‌ها نیز به سمت یک آشتی ملی در عراق می‌روند تا به دولت جدید در عراق کمک شود که به سمت صلح و پایداری حرکت کند. عراق نیز میانجی گری پنج دوره مذاکرات را با این ایده انجام داد و می‌دانست اگر صلح میان ایران و عربستان شکل بگیرد، حتما تاثیر مثبتی بر روی امنیت و صلح و پایداری در عراق خواهد داشت.

وی در ادامه درباره تحولات در سوریه و لبنان پس از این توافق افزود:مسئله سوریه نیز مهم است. الان سه سال است که سوریه وضعیت بهتری پیدا کرده است و رفت و آمد‌های سیاسی به سوریه جریان دارد، اما حتما بهبود مناسبات عربستان و ایران به تثبیت بیشتر یک دولت قانونی و فراگیر در سوریه کمک می‌کند و تضاد‌های موجود کمتر می‌شود. البته این صحبت‌ها به زمان نیاز دارد و خیلی‌ها سعی می‌کنند این توافق به نتیجه نرسد و در راس آن نیز اسرائیل است که تلاش می‌کند ایران و عربستان به توافق نهایی نرسند.

وی اضافه کرد: چهارمین کشور تحت تاثیر این توافق لبنان است. عربستان نفوذ زیادی در بین اهل سنت لبنان و جریان حاکم آنجا دارد و شیعیان لبنان نیز روابط بسیار نزدیکی با ایران دارند و اینطور انتظار می‌رود که توافق بین ایران و عربستان در یک وفاق ملی در لبنان تاثیرگذار خواهد بود و بلاتکلیفی دولت و اقتصاد لبنان نیز حل خواهد شد. البته من دیدم برخی از الان ساز مخالف می‌زنند که عربستان ممکن است در عمل کاری نکند؛ بنظر من کار را باید از یک جا شروع کرد و باید تلاش کرد هر دو طرف در عمل نیز فعالیت کنند.

بهشتی پور در پایان درباره ایجاد یک پیمان امنیتی میان ایران و کشور‌های عربی گفت:مسئله اساسی ایجاد یک پیمان امنیتی فراگیر در سطح منطقه است در دولت قبل نیز تحت عنوان صلح هرمز مطرح شد و یک توافق منطقه‌ای بین ایران و عربستان و عراق و امارات و کویت و قطر و عمان شکل داد و هدف آن این است که به یکدیگر تضمین امنیتی دهند که تهدیدی از طرف یکدیگر وجود ندارد و کشورشان نیز محلی برای تهدید کشور ثالث قرار نمی‌گیرد.

وی افزود: این پیمان می‌تواند سوژه ایران هراسی که مرتب از سوی اسراییل ترویج می‌شود خنثی شود، چون اسراییل در نتیجه تنش میان ایران و اعراب سعی کردند روابطشان را توسعه دهند، اما اگر چنین پیمان امنیتی شکل بگیرد حتما می‌تواند به مقابله با اسراییل کمک کند و سرعت ورود سلاح به منطقه نیز کاهش یابد.

منبع: انتخاب

انتهای پیام