سیاست شرق _ محمد المنشاوی ،نویسنده و تحلیلگر سیاسی عرب مقیم واشنگتن و کارشناس امور آمریکا در مطلبی که در الجزیره قطر منتشر شد، ضمن بررسی روند توافق احتمالی ایران با قدرت های جهانی و عدم وجود آمادگی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در این مورد می نویسد که، آنچه رهبران عرب این بار باید بدانند این است که، ایران یکی از کشورهای منطقه است، در گذشته وجود داشته و در آینده نیز وجود خواهد داشت و عاقلانه نیست که با هماهنگی، مراکز تصمیم گیری آمریکا را تحت تأثیر قرار دهند و با اسرائیل، موانعی در راه بازگشت تهران به جامعه بین المللی ایجاد کنند‌.

منشاوی می نویسد که پس از ۸ دور مذاکره در وین بر سر توافق هسته ای ایران، اختلافات ایران و شش کشور بزرگ (آلمان، چین، فرانسه، انگلیس، روسیه و آمریکا) کاهش یافت و انتظار می رود توافق جدیدی به دست آید.

در حالی که طرف‌های مختلف خود را برای سناریوی لغو تحریم‌ها و اعمال مجدد نظارت ها بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران آماده می‌کنند، هیچ نشانه‌ای مبنی بر آمادگی کشورهای عربی – به‌ویژه کشورهای حاشیه خلیج‌فارس – برای سناریوی بازگشت ایران به جامعه جهانی – هرچند آهسته – وجود ندارد.

امروز، پس از هفت سال کامل، محافل متعدد در داخل واشنگتن، کشورهای عربی را به ناپختگی سیاسی در نتیجه واکنش آشفته و پراکنده آنها و به دلیل بی میلی رهبران عرب به جستجوی هر فرصتی که می توان از مذاکره مجدد بر سر توافق هسته ای بین دو کشور ایران و آمریکا استفاده کرد، متهم می کند.

هفت سال پیش، پس از ماراتن مذاکرات، ایران با شش قدرت بزرگ به توافق رسید که بسیاری از تحریم های غرب در ازای اعمال محدودیت هایی بر فعالیت های هسته ای خود در سال ۲۰۱۵ لغو شود.اکثر کشورهای عربی خلیج فارس خشمگین بودند و بازگشت آهسته ایران به جامعه بین‌المللی را تهدیدی برای خود می‌دانستند. پایتخت‌های خلیج فارس معتقد بودند که پرونده‌های دیگری از جمله سیاست و مداخله در چندین کشور عرب باید در توافق هسته‌ای با ایران گنجانده می‌شد. کشورهایی مانند عراق، یمن، سوریه و لبنان و طرف عربی نیز خواستار لزوم اعمال محدودیت برای توسعه زرادخانه موشک‌های میان‌برد و دوربرد ایران شدند.

منشاوی در ادامه می نویسد: پایتخت‌های عربی از رویکرد خروج دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا که در سال ۲۰۱۸ از توافق هسته‌ای و برقراری مجدد شدیدترین تحریم‌ها علیه ایران خرسند بودند.

در ادامه منشاوی پیشنهاد می کند که با تبدیل شدن مذاکرات کنونی در وین به توافقی جدید که ایران را – البته به تدریج – وارد اقتصاد جهانی خواهد کرد، رهبران عرب باید به دنبال راهی بگردند که از طریق آن بتوانند از واقعیت جدیدی بهره مند شوند. خشم از واشنگتن و دیگران و چگونگی بهره مندی از بازگشت ایران به جامعه بین المللی و خروج آن از محاصره ، شکست رویکرد تحریم آمریکا علیه ایران را اثبات کرد.

منشاوی معتقد است که ایران بازیگر مهم و مسلط در اتفاقات سوریه و یمن است و همچنین معتقدند که ایران صحنه سیاسی عراق را اداره می کند و در رابطه با لبنان و حمایت از حزب‌الله نیز چنین است، لذا کشورهای عربی خلیج‌فارس باید متوجه نقش ایران باشند و در جست‌وجوی راه‌حلی برای بحران‌های این کشورها باشند.

این تحلیلگر عرب ادامه می دهد که کشورهای عربی فراموش می کنند که تحریم یک کشور استثنا و نه یک قاعده کلی در روابط دولت هاست. پس از موفقیت انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۹۷۹، اعراب و واشنگتن با آن دشمنی کردند، سپس ایران به یک الگوی نگران کننده برای صدور انقلاب به خارج از مرزهای خود تبدیل شد، سپس درگیر سال ها جنگی با عراق شد که جان بیش از یک میلیون نفر از دوطرف گردید.

منشاوی معتقد است که اقدامات ایران در منطقه، در پاسخ به فشارها ، تحریم ها و سیاست های کشورهای عربی و امریکا علیه ایران است.

وی در نظر گرفتن منافع مشروع ایران و ایفای نقشی موثر این کشور را، بخشی از راه حل مسائل منطقه است.

وی در ادامه افزود که زمانی که دولت قبلی آمریکا به رهبری باراک اوباما توافق هسته ای با ایران را در تابستان ۲۰۱۵ امضا کرد، اوباما پادشاهان و شاهزادگان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس را برای نشستی در اقامتگاه ریاست جمهوری کمپ دیوید گرد هم آورد. اطمینان دادن به متحدان خود در خلیج فارس از نگرانی هایشان در مورد توافق هسته ای با ایران و ماهیت این توافق متوقف کردن برنامه برنامه هسته ای نظامی ایران در ازای لغو تحریم های اعمال شده بر آن است.

با این حال منشاوی تاکید می کند که بسیاری در پایتخت آمریکا بر این باورند که یکی از مهم‌ترین ابزار برای اطمینان دادن به متحدان عرب واشنگتن، فروش تسلیحات بیشتر و حمایت از حضور نظامی آمریکا در این کشورها و تعهد به حفاظت از آنها در صورت هرگونه تهدید خارجی است.

منشاوی در پایان نوشته خود تاکید می کند که آنچه رهبران عرب این بار باید بدانند این است که ایران یکی از کشورهای منطقه است و در گذشته وجود داشته و در آینده نیز وجود خواهد داشت و عاقلانه نیست که با هماهنگی، مراکز تصمیم گیری آمریکا را تحت تأثیر قرار دهیم و با اسرائیل، موانعی در راه بازگشت تهران به جامعه بین المللی ایجاد کنند.

انتهای پیام